จุดเริ่มต้นของรถเมล์ในสยาม
รถเมล์เริ่มมีขึ้นครั้งแรกในประเทศไทย (สยามในขณะนั้น) ในสมัยรัชกาลที่ 5 ราวปี พ.ศ. 2450 โดยบริษัท สยามออมนิบัส จำกัด ซึ่งเป็นบริษัทของชาวเดนมาร์กได้รับสัมปทานให้เดินรถเมล์ในกรุงเทพฯ เป็นครั้งแรก รถเมล์คันแรกเป็นรถที่นำเข้ามาจากยุโรป มีลักษณะเป็นรถสองชั้น ตัวถังทำด้วยไม้ ชั้นบนเปิดโล่ง ใช้ม้าลากจำนวน 2-4 ตัว เรียกว่า "รถเมล์ม้า" ให้บริการในเส้นทางสำคัญของกรุงเทพฯ เช่น ถนนเจริญกรุง บำรุงเมือง และราชดำเนิน

การพัฒนาสู่รถเมล์เครื่องยนต์
เมื่อเข้าสู่สมัยรัชกาลที่ 6 ประมาณปี พ.ศ. 2460 ได้มีการนำรถเมล์เครื่องยนต์เข้ามาให้บริการแทนรถเมล์ม้า เนื่องจากมีความสะดวกและรวดเร็วกว่า รถเมล์เครื่องยนต์คันแรกๆ เป็นรถยี่ห้อฟอร์ด ดัดแปลงให้มีที่นั่งสำหรับผู้โดยสารประมาณ 20-25 ที่นั่ง มีหลังคาแต่ด้านข้างเปิดโล่ง การให้บริการในช่วงแรกยังคงจำกัดอยู่ในเขตพระนคร แต่ได้ขยายเส้นทางเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ตามการเติบโตของเมือง

การบริหารจัดการและค่าโดยสาร
ในยุคแรกของการให้บริการรถเมล์ การบริหารจัดการอยู่ภายใต้การดูแลของบริษัทเอกชน โดยมีการกำหนดค่าโดยสารตามระยะทาง สำหรับรถเมล์ม้าค่าโดยสารอยู่ที่ประมาณ 1-2 สลึง (25-50 สตางค์) ส่วนรถเมล์เครื่องยนต์มีค่าโดยสารสูงกว่าเล็กน้อย การจัดเก็บค่าโดยสารในสมัยนั้นใช้ระบบพนักงานเก็บค่าโดยสาร หรือ "กระเป๋ารถเมล์" ที่จะเดินเก็บเงินและแจกตั๋วให้ผู้โดยสารบนรถ

ผลกระทบต่อสังคมและการคมนาคม
การเกิดขึ้นของรถเมล์ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและการคมนาคมในกรุงเทพฯ อย่างมาก ประชาชนมีทางเลือกในการเดินทางเพิ่มขึ้นนอกเหนือจากการเดินเท้า การใช้เรือ หรือการใช้รถลาก รถเมล์กลายเป็นพาหนะสาธารณะที่สำคัญในการเชื่อมต่อย่านต่างๆ ของเมือง ช่วยกระตุ้นการค้าและการพัฒนาพื้นที่ตามเส้นทางรถเมล์ นอกจากนี้ยังเป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนในประเทศไทย ซึ่งต่อมาได้พัฒนาเป็นระบบขนส่งมวลชนที่หลากหลายดังเช่นในปัจจุบัน Shutdown123